گروه زبان‌شناسی دانشگاه تربیت مدرس در سال 1364 فعالیت خود را با پذیرش سه دانشجو در مقطع کارشناسی ارشد آغاز کرد. در سال 1370 این گروه، به پذیرش دانشجو در مقطع دکتری اقدام نمود. درحال حاضر در شاخه زبان‌شناسی در دو مقطع کارشناسی ارشد و دکتری و در شاخه زبان‌شناسی شناختی در مقطع دکتری، به فعالیت مشغول اسـت. گروه زبان‌شناسی دانشگاه تربیت مدرس در مهرماه سال 1364 ،با مدیریت آقای دکتر محمد دبیرمقدم، راه‌اندازی شد و با پذیرش سه دانشجو در مقطع کارشناسی ارشد به فعالیت خود ادامه داد و تا سال 1379 مدیریت گروه به ترتیب به عهده آقای دکتر سیدعلی میرعمادی و آقای دکتر علی افخمی بود که پس از آن دوره، مدیریت گروه به شرح زیر به اعضای هیأت علمی گروه زبان‌شناسی دانشگاه تربیت مدرس واگذار گردید: 1 )
- از سال 1379 تا 1382 آقای دکتر ارسلان گلفام.
- از سال 1382 تا 1391 آقای دکتر فردوس آقاگلزاده.
- از سال 1393 تا 1395 خانم دکتر عالیه کامبوزیا.
- از سال 1395 تا کنون آقای دکتر ارسلان گلفام مدیریت گروه را عهده‌دار هستند.
راه‌اندازی رشته زبان‌شناسی شناختی: با تلاش اعضای گروه زبان‌شناسی و مساعدت مسئولین دانشکده و دانشگاه، رشته زبان‌شناسی شناختی مورد تأئید وزارت علوم قرار گرفت و از سال تحصیلی 98-97 گروه زبان‌شناسی در این رشته دانشجو خواهد پذیرفت. دانشگاه تربیت مدرس در گروه زبان‌شناسی، نخستین دانشگاهی‌ست که در زمینه زبان‌شناسی شناختی از سال 1382 فعالیت داشته و تعداد زیادی از دانش‌آموختگان آن در مقطع ارشد و دکتری، پایان‌نامه و رساله و همچنین مقالات خود را در این حوزه به رشته تحریر درآورده‌اند. بر همین اساس وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، برگزاری رشته زبان‌شناسی شناختی را بعنوان دانشگاه پیشرو در این حوزه به عهده گروه زبان‌شناسی دانشگاه تربیت مدرس قرار داده است
عناوین برخی کارگاهها و همایش‌های برگزار شده در طول دوره فعالیت گروه:
- برگزاری همایش ملی تحلیل گفتمان و کاربردشناسی، چهار همایش
- برگزاری همایش ملی تحلیل گفتمان حقوق (Forensic Linguistics )
- بررسی ساخت گروه فعلی در زبان فارسی با تأکید بر فرضیه فاعل در درون گروه فعلی
- بررسی زبان‌شناختی شیوه‌های ابهام‌زدایی در اصول فقه
- تبیین تنوع ساختهای نحوی در زبان‌های انگلیسی _ عربی و فارسی
- همزه در زبان فارسی
- مقایسه و نقد دیدگاه‌های تحلیل کلام و تحلیل کلام انتقادی در تولید و درک متن
- ساخت فعل مرکب در فارسی نوین: دیدگاهی کمینه‌گرا
- بررسی ساختار فعلی در زبان فارسی گفتاری معیار در مقایسه با فارسی نوشتاری معیار
- نظام آوایی فارسی محاوره‌ای معیار امروز: یک رویکرد زایشی، وزنی و واژگانی
- ابلاغ و القاء معانی در زبان و ادبیات: یک رهیافت نشانه‌شناختی
و رساله‌های برجسته و برتر گروه
- رساله زنده یاد، آقای دکتر کیوان زاهدی، عضو هیأت علمی دانشگاه علامه طباطبائی و دانش‌آموخته دکتری سال 1375
- رساله دکتری خانم دکتر سحر بهرامی، عضو هیأت علمی دانشگاه تربیت مدرس
- رساله دکتری خانم دکتر حیات عامری، عضو هیأت علمی دانشگاه تربیت مدرس
- رساله دکتری آقای دکتر یدالله پرمون، عضو هیأت علمی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری
- پایان‌نامه خانم دکتر سحر بهرامی، دانش‌آموخته کارشناسی ارشد سال 1384
- پایان‌نامه آقای علیرضا امیدوار، دانش‌آموخته کارشناسی ارشد سال 1375
کتابخانه گروه
کتابخانه گروه از سال 1380 راه‌اندازی شد که درحال حاضر با حدود 300 عنوان کتاب انگلیسی و فارسی، و حدود 200 عنوان پایان‌نامه کارشناسی ارشد و رساله دکتری، جهت دانشجویان و اعضای هیأت علمی گروه مورد استفاده می‌باشد
اهداف گروه
- راه‌اندازی گرایش زبان‌شناسی کاربردی
- ارتقاء سطح کمی و کیفی فعالیت‌های آموزشی و پژوهشی گروه براساس سرفصل وزارت علوم
- کاربردی کردن فعالیت‌های پژوهشی گروه براساس نیازهای علمی جامعه
- راه‌اندازی رشته آموزش فارسی به غیرفارسی زبانان
- راه‌اندازی موسسه زبان و گویش
- استفاده از تجهیزات نوین آموزشی در امر آموزش
- استفاده بهینه از پتانسیل‌های اعضای هیأت علمی گروه در امر آموزش و پژوهش
مجله گروه
اولین مجله علمی_دانشجویی گروه با نام " زبان و شناخت " در سال 1395 با تلاش و همکاری انجمن علمی دانشجویان موفق به اخذ مجوز نشر شد. سردبیر و مدیرمسئول آن، دو نفر از دانشجویان دکتری گروه زبان‌شناسی هستند. این مجله در زمینه‌های: معرفی و نقد کتب زبان‌شناسی، معرفی شاخه‌های میان‌رشته‌ای زبان‌شناسی، معرفی وب‌سایت‌ها و نرم‌افزارهای مرتبط، مقالات پژوهشی، ترویجی، ارائه گزارش از همایش‌ها و کارگاهها، تازه‌های کتاب‌ها و مقالات و سایر زمینه‌های مرتبط با آدرس الکترونیکی زیر فعالیت می‌نماید:
languagecognition@yahoo.com
انجمن علمی، دانشجویی گروه
: انجمن علمی_ دانشجویی گروه زبان‌شناسی از سال 1394 فعالیت خود را با همکاری یکی از دانشجویان دکتری بعنوان دبیر و 4 نفر دیگر از دانشجویان دکتری بعنوان اعضای اصلی، آغاز کرد که با راهنمایی و همفکری یکی از اعضای هیأت علمی گروه بعنوان استاد مشاور فرهنگی، فعالیت‌های انجمن در برگزاری مراسم افطاری ماه رمضان، راه‌اندازی نشریه یا شرکت در جلسات کنگره پیشگامان پیشرفت، افزایش یافته و مورد توجه مسئولین دانشکده و اعضای گروه قرار گرفته است. این انجمن با تشکیل حدود 10 جلسه و نشست عمومی تاکنون، توانسته است نقش مهمی در برگزاری همایش‌ها، چاپ مجله " زبان و شناخت"، اطلاع رسانی اخبار انجمن زبان‌شناسی ایران، و سایر امور مرتبط، ایفاء کند.