رشته آموزش زبان انگلیسی از دیرباز با تاکید بر نگریستن به ماهیت زبان انگلیسی در تبیین خط مشی متعالی تعلیم و تربیت گام برداشته است و به بررسی و پژوهش در موضوعات مربوط به آموزش و یادگیری زبان میپردازد. همچنین مشکلات و موانع آموزش و یادگیری زبان را بررسی می کند و راه حل های جامعی را ارائه میدهد. رشته آموزش زبان را از این جهت که ترکیبی از چندین رشته دیگر است و مفاهیم و مبانی اساسی آن ها را در شالوده خود به کار می گیرد، بین رشته ای می نامند. مفاهیم رشته هایی از قبیل روانشناسی، و جامعه شناسی و با محوریت آموزش زبان، در این رشته مورد بحث قرار می گیرند. همچنین موضوعات دیگری از قبیل دوزبانگی، سنجش زبان، تحلیل گفتمان، آموزش یادگیری زبان دوم، سیاست ها و برنامهریزی های زبانی در حوزه این رشته قرار میگیرد.
علم باستان شناسی در یک تعریف جامع، پژوهش در گذشته انسان برپایه آثار بازمانده از او شامل بقایای استخوان انسان، جانوران، غذا وهرگونه ماده ای است که انسان با کارخود در آن تغییر شکل داده و یا ابزاری از آن ساخته است. به بیانی روشن تر، این رشته علمی مطالعات خود را برجوامع گذشته وتغییرات آن جوامع طی دوره های کاملا طولانی متمرکز کرده است.
گروه تاریخ دانشگاه تربیت مدرس از نخستین و باسابقهترین گروههای آموزشی دانشکده علوم انسانی (تأسیس 1361) است که در سالهای آغازین پس از انقلاب اسلامی و به منظور تربیت اعضای هیأت علمی متخصص و متعهد تأسیس شد. به دنبال پیروزی انقلاب اسلامی یکی از ضرورتهای حوزه علوم انسانی تحول نظام و محتوای آموزش این حوزه و روزآمدسازی آن منطبق بر آرمانهای انقلاب بود. حوزه معرفتی تاریخ نیز به اقتضای این نیاز مورد توجه قرار گرفت و تأسیس گروه تاریخ دانشگاه تربیت مدرس با این هدف صورت پذیرفت.
گروه علوم ورزشی دانشگاه تربیت مدرس در سال 1363 با پذیرش دانشجو در مقطع کارشناسی ارشد راه اندازی شده است. اعضای هیات علمی گروه ترکیبی از اعضای با تجربه با درجه استادی(3 نفر) و دانشیاری(1 نفر) و اعضای جوان با درجه استادیاری(سه نفر) هستند. دفتر گروه واقع در طبقه همکف دانشکده علوم انسانی بوده و درحال حاضر، دارای یک آزمایشگاه واقع در زیر زمین دانشکده علوم انسانی است. این گروه تا کنون در رشته های مدیریت ورزشی و فیزیولوژی ورزشی در دو مقطع کارشناسی ارشد و دکتری به جذب دانشجو اقدام کرده است.
گروه جامعهشناسی دانشگاه تربیت مدرس یکی از اولین گروههای علمی تخصصی است که بعد از تأسیس دانشگاه تربیت مدرس در سالهای 1359- 60 آغاز بهکار کرد. شکلگیری این گروه علمی تلاشی بوده است برای توسعه و تولید عقلانیت دانش اجتماعی در ایران. استراتژی گروه جامعهشناسی نهادینهسازی علم جامعهشناسی در ایران و تلاش در جهت نزدیکی به مرجعیت علمی با تاکید بر مطالعات بین کشوری؛ بهبود زیست اجتماعی از طریق انجام پژوهشهای معطوف به مسایل زندگی اجتماعی - سیاسی و حضور درمناسبات آکادمیک علمی جهانی است.
رشته جغرافیا با دارابودن ماهیتی توسعه محور و تمرکز بر ساماندهی فضایی محیط از جنبههای مختلف برنامه ریزی شهرها و روستا، اقلیم شناسی و ژئومورفولوژی در برنامه ریزی محیطی و سنجش از دور کاربردی؛ ساماندهی فضایی را فراهم میآورد. فلسفه تحقیقات در ین گروه، بنیادی و کاربردی است که با هدف کمک به رفاه، آسیش و امنیت انسان ها در محیط هی شهری و روستایی و متعادل سازی رابطه بین انسان و محیط می باشد.
رشته جغرافیا با دارابودن ماهیتی توسعه محور و تمرکز بر ساماندهی فضایی محیط از جنبههای مختلف برنامه ریزی شهرها و روستا، اقلیم شناسی و ژئومورفولوژی در برنامه ریزی محیطی و سنجش از دور کاربردی؛ ساماندهی فضایی را فراهم میآورد. فلسفه تحقیقات در ین گروه، بنیادی و کاربردی است که با هدف کمک به رفاه، آسیش و امنیت انسان ها در محیط هی شهری و روستایی و متعادل سازی رابطه بین انسان و محیط می باشد.
جغرافیای سیاسی بهعنوان یکی از شاخههای علوم جغرافیایی به مطالعه بعد سیاسی فضای جغرافیایی میپردازد. بدین معنی که در فضای جغرافیایی اعم از مقیاس محلی تا جهانی و فراکروی پدیدهها و ساختهایی وجود دارند که اساساً ماهیت فضایی/ جغرافیایی دارند و با مؤلفه سیاست درآمیختهاند. از این رو، جغرافیای سیاسی از آن دست معارف بشری است که از ماهیت ترکیبی برخوردار است که دو مؤلفه اصلی جغرافیا و سیاست در آن اهمیت ذاتی دارند.
در حال حاضر گروه جغرافیای طبیعی دارای 2 گرایش آب و هواشناسی و ژئومورفولوژی است. این گروه برای اولین بار در ایران در مقطع کارشناسی ارشد آب و هواشناسی کاربردی اقدام به جذب دانشجو برای مهرماه 1390 نموده است.
گروه دروس مدرسی، همزاد دانشگاه تربیت مدرس است. هدف از ارائه دروس مدّرسی، افزایش دانش و کسب مهارت لازم برای شما دانشجویان گرامی به منظور «تدریس موفق» و سامان دادن «تحقیق شایسته» از جمله تهیه و تنظیم مطلوبتر «پایان نامه ها» است.
رشته روابط بینالملل یک رشته میان رشتهای است که پس از تحولات عظیم جنگ جهانی دوم و دگرگونیهای بسیار در عرصه روابط بینالمللی به عنوان یک رشته علمی پدید آمد و به سرعت گسترش یافت. امروزه بسیاری از دانشگاههای بزرگ جهان، گرایشهای مختلف این رشته را (شامل سیاست خارجی، مطالعات منطقهای، سازمانهای منطقهای و بینالمللی، اقتصاد سیاسی بینالملل و تئوریهای روابط بینالملل) در مقاطع تحصیلات تکمیلی دایر کردهاند. لازم به ذکر است که برخی از این گرایشها مانند مطالعات منطقهای هماکنون به عنوان یک رشته خاص در دانشگاهها تدریس میشود. موضوع این رشته عبارت است از شناخت و بررسی مسائل مربوط به روابط بین کشورها و نظام حاکم بر روابط بینالمللی. با توجه به تحولات چشمگیر در نظام بینالمللی طی سالهای اخیر، افزایش شدید وابستگی متقابل بین کشورها، تأثیر فزاینده مؤسسات و سازمانهای غیر دولتی بر سیاست خارجی و روابط بینالمللی و همچنین روند جهانی شدن و تأثیر فزاینده آن بر شکلگیری روابط بین کشورها و با توجه به ماهیت میان رشتهای و کاربردی روابط بینالملل، این رشته هم اکنون جایگاه بسیار مهمی در بین رشتههای علوم انسانی یافته است.
گروه روانشناسی دانشگاه تربیت مدرس، به عنوان یکی از مهمترین و اثرگذارترین دپارتمان های تحصیلات تکمیلی در عرصه روانشناسی کشور، در دانشکده علوم انسانی جای دارد. گروه روانشناسی دانشگاه تربیت مدرس، نخستین گروه روانشناسی در دانشگاه های داخل کشور است که دوره کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی و روانشناسی عمومی، و دوره دکتری تخصصی روانشناسی را در ایران تأسیس نمود. هدف محوری در برنامه های آموزشی گروه روانشناسی تربیت دانش آموختگانی است که نه تنها مهارت های پژوهشی در قلمرو روانشناسی را به دست آورند، بلکه دانش روانشناسی را در سطح جامعه به کار گیرند. دوره دکتری تخصصی روانشناسی با هدف توانمندسازی دانش آموختگان در گستره های آکادمیک و کاربردی روانشناسی توسعه یافته است. بیشترین تمرکز آموزش در دوره دکتری تخصصی روانشناسی، در حوزه عصب روانشناسی، روانشناسی شناختی و روانشناسی بالینی است.
گروه زبان روسی دانشگاه تربیت مدرس در سال 1379، با پذیرش دانشجو در مقطع کارشناسی ارشد و برای اولین بار در ایران، آغاز به کار نمود. هم اکنون این گروه در مقطع کارشناسی ارشد و در گرایش آموزش زبان روسی دانشجو میپذیرد.
گروه زبان فرانسه در دانشگاه تربیت مدرس در سال 1368 راه اندازی شد. این دانشگاه در میان همه دانشگاههای دولتی تنها دانشگاهی است که در حال حاضر دارای رشته آموزش زبان فرانسه نیز میباشد، در حالیکه گروههای فرانسه در دانشگاههای دیگر ایران در رشته ادبیات فرانسه فعال هستند.
گروه آموزشی زبان وادبیات عربی همزمان با تاسیس دانشگاه تربیت مدرس در آغاز دهه¬ی شصت راه اندازی شد و فعالیت خود را با مدیریت مرحوم دکترفیروزحریرچی، چهره ماندگار رشته زبان و ادبیات عربی، آغاز کرد. این گروه از آغاز با تلاش اساتید برجسته کشورمانند روانشاد دکترحریرچی، روانشاد دکتر آیینه وند، روانشاد دکترانوار، همچنین آقایان دکتر آذرتاش آذرنوش و دکتر محمد فاضلی توانست نسل جدید و نوآوری را از دانش آموختگان زبان و ادبیات عربی تربیت کند که زیربنای تحولات بعدی این رشته در ایران گردند.
گروه زبان و ادبیات فارسی، یادگار دانشمندان فرهیخته و بزرگی است که اینک از میان ما رخت بربسته اند، و وامدار استادان ثابت و مدعوی است که هر آنچه داشته اند، تا کنون بیریا و صمیمیانه در طیق اخلاص نهاده و پیش روی اهل خرد و دانش گشوده اند تا شاید خیل یکه تازان تشنه از پی فرا رسند و به آن دوام و قوام بخشند؛ زیرا یقین دارند که بلند همتان پژوهنده در راهند.
گروه زبانشناسی دانشگاه تربیت مدرس در سال 1364 فعالیت خود را با پذیرش سه دانشجو در مقطع کارشناسی ارشد آغاز کرد. در سال 1370 این گروه، به پذیرش دانشجو در مقطع دکتری اقدام نمود. درحال حاضر در شاخه زبانشناسی در دو مقطع کارشناسی ارشد و دکتری و در شاخه زبانشناسی شناختی در مقطع دکتری، به فعالیت مشغول اسـت.
گروه سنجش از دور دانشگاه تربیت مدرس در سال 1374 به همت شادروان آقای دکتر محمد نجفی دیسفانی باپذیرش 7 دانشجو در مقطع کارشناسی ارشد اقدام به پذیرش دانشجو نمود. در اواخر سال 1374 مدیریت گروه به آقای دکتر علیمحمدی واگذار گردید و از سال 1376 تا سال 1386 مدیریت گروه را آقای دکتر منوچهر فرجزاده برعهده گرفتند و از سال 1386 آقای دکتر سیاوش شایان به عنوان مدیر جدید گروه انتخاب گردیدند.
گروه تعلیم و تربیت دانشگاه تربیت مدرس در سال 1366 تأسیس شد. در بدو امر در مقطع کارشناسی ارشد در رشته تاریخ و فلسفه تعلیم و تربیت به پذیرش دانشجو اقدام نمود و سپس در رشته فلسفه تعلیم و تربیت و رشته برنامه ریزی درسی در مقطع دکتری به پذیرش دانشجو مبادرت ورزید.
گروه علوم سیاسی دانشگاه تربیت مدرس یکی از نخستین و موثرترین گروههای آموزشی در دانشکده علوم انسانی به شمار میرود که در سال 1364 تاسیس شده است. اعضای هیات علمی این دپارتمان به صورت تماموقت در دو مقطع کارشناسی ارشد و دکتری به امور آموزشی و پژوهشی دانشجویان میپردازند. هدف اصلی از تشکیل این گروه در دانشگاه تربیت مدرس، ارائه آموزشهای لازم به دانشجویان و توانمندسازی آنها برای پژوهش و تحلیل مسائل و اندیشههای سیاسی در قالبی کاربردی و خلق تفکر و ایده است.
گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه تربیت مدرس از سال 1361 به همت آقای مجید معارف و مدیریت آقای دکتر حجتی در مقطع کارشناسی ارشد آغاز به کار نمود و با شروع سال تحصیلی 68-1367 این گروه با اقدام به پذیرش دانشجو در مقطع دکتری، به فعالیت خود ادامه داد. در حال حاضر این گروه در دو مقطع کارشناسی ارشد و دکتری و در رشته علوم قرآن و حدیث دانشجو میپذیرد.
همزمان با تأسیس دانشگاه تربیت مدرس و آغاز به کار دانشکده علوم انسانی در سال 1361، دانشگاه در رشته فلسفه و کلام اسلامی در مقطع کارشناسیارشد دانشجو پذیرفت. از سال 1364 با تأسیس گروههای تخصصی آموزشی در دانشکده علوم انسانی «گروه فلسفه و کلام اسلامی» فعالیت سازمانی خود را آغاز نمود. گروه در سال 1369 با پذیرش دانشجو در دو گرایش فلسفه و کلام اسلامی و فلسفهـمنطق در مقطع دکتری وارد دومین مرحله فعالیت خود شد. با اصلاح ساختار سازمانی دانشکدۀ علوم انسانی در سال 1375 نام گروه به «فلسفه و حکمت» تغییر یافت. در سال 1376 کارشناسیارشد فلسفۀ غرب در گروه تاسیس شد. در سال 1383 نام گروه به فلسه و حکمت و منطق تغییر یافت.
سخن از زن ، سخن تازهای نیست. بیگمان ازآن زمان که بشر تکلم آموخت و آن را به سمت هنر نبشتاری گسیل داد، از زن به عنوان یکی از ارکان خلقت یاد نموده است .